Weesinrichting Neerbosch 1940-1945

17 februari 1945

Montgomery, conferentie op Neerbosch
Op Neerbosch zag men de dreiging van de oorlog in 1938 letterlijk dichterbij komen. Langs het Maas-Waalkanaal was door de Nederlandse militairen een verdedigingslinie aangebracht met betonnen bunkers. Op Neerbosch zelf was een afdeling van de Luchtbescherming opgericht onder leiding van chef der werkplaatsen Broers. De brandweer oefende, men kocht petroleum lantaarns voor het geval de electriciteit uit zou vallen. Er werden plannen gemaakt voor een totale evacuatie.

Evacuatie
In de morgen van 10 mei 1940 toen de oorlog uitbrak vertrokken alle bewoners van Neerbosch naar Ewijk en Winssen. Ver van tevoren waren daar plaatsen in orde gemaakt in kloosters en scholen. Met een bundeltje kleren onder de arm vertrok de lange stoet. De kleintjes op boerenkarren of op de vrachtwagen, de groteren en het personeel lopend. Na een dag keerde men weer terug. Bommen die in de buurt vielen, leverden aanzienlijke glasschade op. Op Neerbosch waren gebroken ruiten, kapotte gas- en elektriciteitsleidingen, ontstaan door het opblazen van de kanaalbrug, maar het leven ging gewoon door.

Liesje Schallenberg
Op 22 februari 1944 kwam, bij het bombardement van Nijmegen, het elfjarige op de Weesinrichting Neerbosch woonachtige meisje Liesje Schallenberg om.

Granaat
Eén keer viel een granaat op het terrein die niet ontplofte.Twee maal vielen Duitse bommen vlak bij de gebouwen. Enige mensen werden door de scherven getroffen, waaronder de weesjongen Kees Zeilstra, hij overleed later aan de gevolgen daarvan. Twee Engelse militairen werden op het terrein gedood door een andere bom. In 1944 komt de bevrijding. De bezetters blazen eerst nog even de herstelde kanaalbrug op, maar de bevrijders komen. Eerst vestigt de Britse pantserdivisie Guards met generaal Allan Adiar op Neerbosch zijn hoofdkwartier.

Boerderij in vlammen
In november maken de Guards plaats voor de Polar Bears die tot 10 april 1945 op Neerbosch blijven. In december 1944 gaat de boerderij in vlammen op door onvoorzichtigheid van enige militairen. Met ruim 500 soldaten, 500 kinderen en gemiddeld zo’n 500 evacuee’s uit Nijmegen is Neerbosch druk bevolkt.

Militaire activiteiten
Engelse vrachtauto’s en pantserwagens reden de wegen en plantsoenen op Neerbosch kapot. Regelmatig voerde men nieuw puin aan om de laan opnieuw te verharden. Soms maakte men van hout een soort “knuppel” weg tussen de bomen van de laan. In de moederhuistuin stonden radiowagens, kortom Neerbosch gonsde van de militaire activiteiten.

Montgomery
17 februari 1945 komt veldmaarschalk Montgomery naar Neerbosch als gast van de divisiegeneraal MacMillan. Hij leidt dan in de vergaderzaal van Neerbosch een grote conferentie van hoofdofficieren, i.v.m. het komende Rijnoffensief.